Bastırılanın Geri Dönüşü_{Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Kadın Oyun Yazarlarında Toplumsal Cinsiyet}

?Tarihin çeşitli dönemlerinde çeşitli alanlarda eser vermiş kadınların ve eserlerinin görünür
kılınması, bu eserlerin dönemleriyle hesaplaşma biçimlerinin keşfedilmesi, kadınların
kendi hayatlarını yazmaları ya da kadınların hayatlarının yazılması feminist çalışmalar ve
araştırmalar açısından önemli bir birikim oluşturur.
Yazın ve tiyatro yazını alanında yazan kadınların eserlerinin ve kendi hayat hikayelerinin tarihin
derinliklerinden gün ışığına çıkarılması, eril tarihin görmezden geldiği bir geçmişin ortaya
çıkması ve kalıcı kılınması, kadınların tarihte görünür olması, seslerinin duyulması, kendileri
hakkında konuşması ve konuşulması, böylece kadınların kendi tarihlerini oluşturması
anlamına gelir.
Meral Harmancı'nın bu kitabı, Osmanlı toplumunda yaşamış, Tanzimat'tan Cumhuriyet'in ilk
yıllarına uzanan tarihsel süreçte entelektüel, sanatsal ürünler vermiş ancak görünmez edilmiş,
tarihe yazılmamış, günümüze bilgisi, birikimi aktarılmamış ya da çok sınırlı aktarılmış oyun
yazarı feminist kadınların varlığını bize gösteriyor; oyun yazarı kadınların kendilerini, düşünce
ve görüşlerini ve oyunlarını tarihte görünür kılıyor, tarihsel belleğin boşluğunu dolduruyor.
Böylece kadınların görünmez tarihi, oyun yazarlığı açısından da görünür hale geliyor. Başka
disiplinlerde yapılan benzer feminist çalışmaların yanında tiyatro alanında böyle bir çalışma
ilk kez yapılırken, kitap, kadın tarihine ve tiyatro tarihimize yeni bir bilgi üretimi sağlaması
açısından da çok değerli bir çalışma sunuyor." Fakiye Özsoysal